Iστριονική – Δραματική Διαταραχή της Προσωπικότητας

Παραπλήσια αιτιολογία με τη Ναρκισσιστική Διαταραχή της προσωπικότητας, συναντάμε και στην περίπτωση της Οιστριονικής Διαταραχής της προσωπικότητας. Γνωστή και ως Δραματική Διαταραχή της Προσωπικότητας, η Οιστριονική Διαταραχή περιλαμβάνει άτομα τα οποία έχουν την ανάγκη να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των γύρω τους. Μέχρι πριν κάποια χρόνια η εν λόγω διαταραχή ονομαζόταν Υστερική Διαταραχή της Προσωπικότητας, αλλά η ονομασία της άλλαξε για να μην συνδέεται με τα καθαρά υστερικά συμπτώματα τα οποία συμπεριλαμβάνουν σωματοποίηση της ψυχολογικής δυσφορίας.

Τα κοινά σημεία της οιστριονικής και της ναρκισσιστικής προσωπικότητας αφορούν το κομμάτι της αυτοεκτίμησης η οποία είναι ελλιπής καθώς και του τρόπου με τον οποίο εκφράζεται αυτή η έλλειψη: Τόσο οι Ναρκισσιστικές όσο και οι Οιστριονικές προσωπικότητες, επιδεικνύουν μία τεράστια ανάγκη να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής. Όπως και οι νάρκισσοι, οι Οιστριονικοί μπορεί να μεγάλωσαν σε περιβάλλον συναισθηματικής κακοποίησης, αλλά σε άτομα με Οιστριονική διαταραχή δεν είναι σπάνιο να συναντήσουμε και ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία.

Σε αντίθεση με τα άτομα με Ναρκισσισμό, τα οποία έχουν πολύ ανεπτυγμένο το κομμάτι της λογικής σκέψης προκειμένου να καλύπτουν τα συναισθήματά τους, οι άνθρωποι με Οιστριονική Διαταραχή της προσωπικότητας, έχουν τρομερά έντονο συναίσθημα. Δίνουν την αίσθηση ότι βιώνουν κάθε συναίσθημα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τον μέσο πληθυσμό, αλλά αυτά τα συναισθήματα στερούνται βάθους και είναι εξαιρετικά ευμετάβλητα. Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις μπορεί να είναι συνεχείς, καταλήγοντας να δίνουν την εικόνα ενός επίπεδου και επιφανειακού ανθρώπου ο οποίος φέρεται και άγεται από συναισθήματα, χωρίς να μπορεί να τα ελέγξει.

Αυτή η υπερβολή στην έκφραση των συναισθημάτων δίνει μια δραματική διάσταση στη συμπεριφορά του ανθρώπου με Οιστριονική διαταραχή. Από εκεί ακριβώς πηγάζει το δεύτερο όνομα της διαταραχής «Δραματική διαταραχής της Προσωπικότητας». Το δραματικό στοιχείο παρουσιάζεται σε όλες τις εκδηλώσεις αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι καταλήγουν να δίνουν μια διαρκή αίσθηση υπερβολής. Αυτή η υπερβολή είναι άλλωστε η οποία καταφέρνει να κερδίσει τις εντυπώσεις και να προσφέρει στο άτομο την επιθυμητή προσοχή στην αρχή μιας γνωριμίας. Δυστυχώς, η συχνότητα και η διάρκεια της υπερβολής, γρήγορα κουράζουν τους ανθρώπους που περιβάλλουν τον Οιστριονικό, και η προσοχή χάνεται. Σε αυτές τις στιγμές, οι δραματικές προσωπικότητες αρχίζουν να νιώθουν δυσφορία την οποία εκφράζουν ολοένα και πιο υπερβολικά, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο τους γύρω τους, καταλήγοντας να προκαλέσουν αυτό ακριβώς που φοβούνται: Την έλλειψη προσοχής και ενδιαφέροντος.

Προκειμένου να προκαλέσουν το ενδιαφέρον, άνθρωποι με Οιστριονική Διαταραχή, εμφανίζουν συνήθως έντονα προκλητική σεξουαλική συμπεριφορά. Δίνουν την αίσθηση ότι φλερτάρουν διαρκώς και με όλους όσους συναναστρέφονται και συχνά θα βρουν τον εαυτό τους μπλεγμένο σε παρεξηγήσεις. Ο οιστριονικός φέρεται με αυτόν τον τρόπο επειδή μόνο έτσι έχει μάθει να σχετίζεται και να αλληλεπιδρά και όχι επειδή προσπαθεί όντως να προσεγγίσει τον απέναντί του ερωτικά. Ο άνθρωπος όμως ο οποίος είναι αποδέκτης αυτής της συμπεριφοράς, δικαιολογημένα φτάνει γρήγορα στο συμπέρασμα ότι εκλαμβάνει ερωτικό ενδιαφέρον από το συνομιλητή του, με αποτέλεσμα να ματαιωθεί, αν αποφασίσει να απαντήσει στο ενδιαφέρον αυτό. Πρόκειται δηλαδή για άλλη μια περίπτωση στην οποία ο άνθρωπος με οιστριονική διαταραχή καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον του ανθρώπου απέναντί του, μόνο και μόνο για να το χάσει λίγη ώρα αργότερα.

Συνοψίζοντας τη συμπτωματολογία, ένας άνθρωπος με Οιστριονική Διαταραχή της Προσωπικότητας θα παρουσιάζει τα περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Έντονη δυσφορία εάν δε βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής

• Μεταβαλλόμενη και επιφανειακή αλλά έντονη έκφραση συναισθημάτων

• Δραματική – Θεατρική – Υπερβολική συμπεριφορά

• Χρήση της εξωτερικής εμφάνισης για να πάρει περισσότερη προσοχή

• Προκλητική και έντονα σεξουαλική συμπεριφορά κατά την αλληλεπίδρασή του με τους άλλους

• Ιδιαίτερα υπερβολικός και εντυπωσιακός τρόπος ομιλίας που όμως στερείται λεπτομερειών και επιχειρημάτων

• Θεώρηση των σχέσεων που έχει συνάψει ως στενότερες απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα

Όσον αφορά το κομμάτι της θεραπείας, οι άνθρωποι με οιστριονική διατραχή της προσωπικότητας, είναι πιθανό να ζητήσουν βοήθεια αλλά για τους λάθους λόγους. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχουν επίγνωση των πραγματικών συναισθημάτων, παρά μόνο των διαρκώς μεταβαλλόμενων και επιφανειακών συναισθημάτων που βρίσκονται στην επιφάνεια. Για αυτό το λόγο η θεραπεία θα ξεκινήσει με στόχο να αναδυθούν μέσα από το χρόνο τα πραγματικά συναισθήματα και να βοηθηθεί το άτομο στο να δουλέψει με αυτά και να κατορθώσει να τα αποδεχτεί.