Τι είναι οι ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι
Έχουμε κάνει στο παρελθόν μια εισαγωγή πάνω στο τι είναι η ψυχοθεραπεία γενικότερα, αλλά δεν έχουμε επεκταθεί πάνω στις διάφορες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους τις οποίες συναντάμε, τόσο σε διάφορα άρθρα, όσο και όταν πηγαίνουμε σε κάποιον θεραπευτή. Ακούμε συχνά λέξεις όπως ψυχανάλυση, υπαρξισμός, συστημική, Gestalt, και διάφορα τέτοια περίεργα.
Ουσιαστικά, με τις λέξεις αυτές αναφερόμαστε στην μέθοδο την οποία χρησιμοποιεί ο κάθε θεραπευτής, προκειμένου να φτάσει στην θεραπεία των συμπτωμάτων για τα οποία διαμαρτύρεται ο πελάτης του. Κάθε μία από τις μεθόδους ψυχοθεραπείας βασιζεται πάνω σε μια διαφορετική θεωρία.
Οι Θεωρίες Προσωπικότητας
Τις θεωρίες αυτές, από τις οποίες πηγάζουν οι διαφορετικές μέθοδοι θεραπείας, οι ψυχοθεραπευτές τις αποκαλούμε «Θεωρίες Προσωπικότητας». Η ονομασία αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι κάθε μία, έχει μια εντελώς διαφορετική ερμηνεία, για το τι είναι τελικά αυτό το πράγμα που λέμε «ανθρώπινη προσωπικότητα».
Προκειμένου να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα, οι θεραπευτές που ανέπτυξαν αυτές τις θεωρίες, έχουν βασιστεί πάνω σε μεγάλα φιλοσοφικά ρεύματα. Από αυτό το γεγονός, πηγάζουν και οι τεράστιες διαφορές των εν λόγω θεωριών, αφού η κάθε μία από αυτές αντιλαμβάνεται με εντελώς διαφορετικό τρόπο, το τι είναι ο άνθρωπος και το με ποιόν τρόπο λειτουργεί και κινείται κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η Ψυχοδυναμική θεωρία για παράδειγμα, που έχει ξεκινήσει με τον Φρόυντ, έχει υιοθετήσει ένα τριαδικό μοντέλο του ανθρώπινου ψυχιςμού για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος ζει και κινείται με βάση την αναζήτηση για την ηδονή. Στον αντίποδα αυτού, η θεωρία του Φρανκλ πρεσβεύει ότι ο άνθρωπος ζει και κινείται με βάση την αναζήτηση για νόημα.
Μπορούμε από τα παραπάνω να καταλάβουμε, ότι αν παρόλο που έχουμε στο μυαλό μας την ψυχοθεραπεία σαν κάτι συγκεκριμένο, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται εμφανίζει τεράστιες διαφορές ανάλογα με την μέθοδο που εφαρμόζει ο κάθε θεραπευτής.
Ποια μέθοδος είναι καλύτερη;
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αυτό που λέμε «καλύτερη» ή πιο «έγκυρη» μέθοδος. Οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και αν οι ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι πρεσβεύουν εντελώς αντίθετες απόψεις για το τι είναι ο άνθρωπος και με ποιον τρόπο μπορεί να θεραπευτεί, είναι όλες τους αποτελεσματικές. Η επιλογή της μεθόδου, έχει να κάνει περισσότερο με την κοσμοθεωρία και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την ύπαρξη ο θεραπευτής και λιγότερο με εμάς που τον επισκεπτόμαστε -τις περισσότερες φορές μάλιστα, δεν ξέρουμε καν ποια μέθοδο χρησιμοποιεί ο θεραπευτής μας.
Αυτό που πραγματικά παίζει καταλυτικό ρόλο στην διαδικασία της θεραπείας είναι η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενους, και εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούμε. Θα βοηθηθούμε πολύ περισσότερο, εάν αντί να αναρωτιόμαστε ποια μέθοδο εφαρμόζει ο θεραπευτής μας, και να προσπαθούμε να αποφασίσουμε το αν συμφωνούμε ή όχι με τη φιλοσοφική της θεώρηση, αρχίσουμε να αναρωτιώμαστε σχετικά με το εάν και κατά πόσο νιώθουμε ασφαλείς με αυτόν τον άνθρωπο.
Εάν νιώθουμε ότι μπορούμε να του πούμε πράγματα τα οποία δυσκολευόμαστε να πούμε στους υπόλοιπους, εάν μας εμπνέει εμπιστοσύνη, και εάν έχουμε γενικότερα το συναίσθημα ότι οι συνεδρίες που κάνουμε μας βοηθάνε, είμαστε σε καλό δρόμο.